The post The Economic Forum on Working Women’s Productivity Successfully Concluded! first appeared on Finance Think.

The post The Economic Forum on Working Women’s Productivity Successfully Concluded! appeared first on Finance Think.

The post On current economic topics, Blagica Petreski speaks for Sitel in “Topic of the day” first appeared on Finance Think.

The post On current economic topics, Blagica Petreski speaks for Sitel in “Topic of the day” appeared first on Finance Think.

The post FT Opinion 63 on the possible effects of the introduction of tariffs by the US on North Macedonia first appeared on Finance Think.

The post FT Opinion 63 on the possible effects of the introduction of tariffs by the US on North Macedonia appeared first on Finance Think.

Оваа одлука има значајни импликации врз глобалната трговија и може да предизвика промени во меѓународните економски односи. Во овој став, ги разгледуваме потенцијалните ефекти од воведените царини за македонскиот извоз во САД и за македонската економија воопшто.

Нашата трговија со САД е ограничена, главно поради географската оддалеченост. Во 2024, извозот во САД како удел во вкупниот извоз изнесуваше 1.4%, што е многу мал удел (График 1). Од таа гледна точка, директните ефекти од зголемените царини ќе бидат многу мали.

График 1 – Структура на Македонскиот извоз по земји (2024)

Извор: Сопствени пресметки врз основа на податоци од ДЗС.

Повеќе од половина од извозот кон САД во 2024 се однесувал на групата машини и транспортни уреди (График 2), во кои доминантен дел (две третини, или 38.3% од целиот извоз кон САД) преставува извоз на автобуси и слични моторни возила (График 3). Доколку подетално се погледне Графикот 3, ќе се забележи дека скоро 90% од извозот кон САД во 2024 година е концентриран во 20-тина производи, при што освен автобусите кои имаат доминантно учество, уште неколку производи јасно може да се сврзат со работата на странските фабрики во ТИРЗ-овите. На Графикот, тие се обележани со растер, според нашето наоѓање; нивниот удел во вкупниот извоз кон САД изнесува најмалку 55%, односно околу 0.7% од вкупниот македонски извоз. Оттука, иако вкупниот директен притисок од американските царини за македонскиот извоз е многу мал, поголем дел од него ќе падне врз работата на странските фабрики во земјава.

График 2 – Структура на Македонскиот извоз по групи производи (2024)

Извор: Сопствени пресметки врз основа на податоци од ДЗС.

График 3 – Структура на Македонскиот извоз по производи од царинска тарифа (2024)

Извор: Сопствени пресметки врз основа на податоци од ДЗС.

Сепак, странските фабрики во ТИРЗ-овите се изложени на позначаен индиректен ефект. Тие се дел од глобалните синџири на снабдување, што подразбира дека иако тие извезуваат кон својата фирма-мајка која не е во САД, понатаму фирмата-мајка може да е и изложена кон американскиот пазар. Царините ќе влијаат врз вкупните трошоци на фирмата-мајка, што ќе се одрази и кај нас, во негативни сценарија преку т.н. каскадни ефекти на намалено производство и работни места. На пример, групацијата на најголемата странска фабрика во земјава, Џонсон Мети (околу 12% од вкупните приходи од продажба генерирани во Северна Македонија), има изложеност кон пазарот во Северна Америка од 28%,[1] што претставува значаен удел (График 4). За групациите на останатите фабрики во ТИРЗ-овите нема доволно-расчленети и лесно-достапни податоци, но, на пример, Дрекселмаер (треторангиран странски инвеститор во земјава), известува за 3 од вкупно 59 производни локации кои се наоѓаат во САД, додека Кромберг и Шуберт (второрангиран странски инвеститор) нема значајна изложеност кон САД.

График 4 – Изложеност на Џонсон Мети на американскиот пазар (2024)

Извор: Transforming  for growth: Annual Report and Accounts 2024. Johnson Matthey

Конечно, значаен индиректен ефект од воведувањето широкопојасни трговски бариери од страна на САД произлегува од трговската фрагментација и преструктуирање што царините ќе ги извршат на глобалната економска сцена, што ќе предизвика промени во цените, производството и работните места. Анализата „Економските ефекти од царинските предлози на Трамп за Европа“ од септември 2024 пресмета дека наметнатите царини ќе имаат значајни последици за Европската Унија, Велика Британија, Кина и други големи економии во развој. Според анализата, овие царини би можеле да предизвикаат пад на БДП во САД од -0,64% и во Кина од -0,68%, додека за Европската Унија се очекува понизок пад од -0,11%.

Општата царина од 10% се проценува со најштетно влијание за европските економии, а особено за индустриите како што е автомобилската индустрија во Германија. Ова го вклучува и каналот за преструктуирање на тековите на странските инвестиции, бидејќи дел од нив може да бидат пренасочени кон САД, со цел да се избегнат високите давачки, иако ефектот од вакво преструктуирање за Северна Македонија се очекува да биде слаб.

Се проценува дека падот на Германската економија ќе биде посилен од просечниот пад на ниво на Европската Унија, што е значаен наод за земји како Северна Македонија кои се високо-зависни од трговија со Германија. Потоа, најзначајните последици ќе се почувствуваат во автомобилската индустрија, особено за електричните возила (EVs), што е исто така значајно за земји како нашата кои се вклучени во автомобилските синџири на снабдување.

Севкупно, согласно на структурата и поставеноста на нашата економија во однос на трговските и финансиските текови на глобално ниво, се очекува дека ефектот од новововедените царини од САД кон Северна Македонија ќе биде негативен, но главно индиректен. Тоа имплицира дека тој нема да се почувствува веднаш. Прецизниот ефект останува да биде предмет на квантитативни проценки во периодот што следи.

[1] Иако, не постои податок за дистрибуцијата во рамки на континентот.

The post ФТ Став бр. 63 за можните ефекти од воведувањето царини од страна на САД кон Северна Македонија first appeared on Finance Think.

The post ФТ Став бр. 63 за можните ефекти од воведувањето царини од страна на САД кон Северна Македонија appeared first on Finance Think.

The post Workshop – From Statistical Data to Effective Policies first appeared on Finance Think.

The post Workshop – From Statistical Data to Effective Policies appeared first on Finance Think.

The MoU, signed on March 18, 2025, by Dr. Blagica Petreski, CEO and Chief Economist of Finance Think, and Prof. Dr. Nebojša Stojčić, Founder of CREDO and Rector of the University of Dubrovnik, establishes a framework for joint initiatives in economics, public policy, and digital transformation.

As two leading institutions recognized for their excellence in economic research and digital transformation, this partnership brings together Finance Think’s expertise in data-driven policy analysis and evidence-based economic solutions with CREDO’s cutting-edge research in digital transformation, business innovation, and economic competitiveness.

Under this agreement, both institutions will join forces in several key areas to advance research and knowledge exchange. A strong emphasis will be placed on joint research projects, where Finance Think and CREDO will collaborate on high-impact studies in economics, public policy, and digital transformation. Recognizing the importance of capacity building, they will design and deliver specialized training programs, workshops, and seminars aimed at equipping researchers, students, and professionals with cutting-edge skills and insights. In addition, the partnership will enhance international collaboration through Erasmus+ and other EU-funded initiatives, facilitating staff exchanges, joint project applications, and coordinated implementation efforts. The two institutions will also prioritize knowledge sharing, ensuring the open exchange of research findings, data, and academic resources to drive innovation and strengthen their respective fields. Finance Think and CREDO will work closely on academic and policy engagement, co-organizing conferences, producing joint publications, and contributing to evidence-based policymaking.

“As a leading research institute dedicated to shaping economic policies through rigorous analysis, Finance Think is excited to collaborate with CREDO. Together, we will advance research and capacity-building efforts that contribute to economic resilience, digital innovation, and sustainable development in the region,” said Dr. Blagica Petreski, CEO of Finance Think.

Echoing this sentiment, Prof. Dr. Nebojša Stojčić, Rector of the University of Dubrovnik, stated, “This partnership marks an important step in enhancing regional cooperation in economic and digital transformation research. Both Finance Think and CREDO have built strong reputations for excellence, and by combining our expertise, we aim to drive meaningful policy impact and support academic development in our respective fields.”

The MoU is effective immediately and will remain in force for three years, with the possibility of renewal. Both institutions are committed to leveraging their strengths to foster innovation, research excellence, and cross-border academic cooperation.

The post Finance Think and University of Dubrovnik’s CREDO Sign Memorandum of Understanding first appeared on Finance Think.

The post Finance Think and University of Dubrovnik’s CREDO Sign Memorandum of Understanding appeared first on Finance Think.

We are proud to present our newest book “The Path Forward – Lessons from the Western Balkans’ Food and Energy Insecurities”, an international publication now available on #Amazon, published by #LambertPublishing!

This compendium of studies analyzes the biggest ongoing economic challenges in the Western Balkans – the energy crisis, rising food prices, fiscal resilience, and government policies. How is the region tackling these crises? Which measures are working, and where is there room for improvement? Our book provides concrete recommendations for a stronger economy and sustainable development.

WEBecon Network, the only regional network of economic think tanks, proudly supports this publication, continuing its mission to shape evidence-based and data-driven policies.

Available on: Amazon – https://amzn.to/4io8gpd

Support this initiative – share, read, discuss!

Finance Think

ACIT

ISSP

Centar za visoke ekonomske studije – CEVES

Instituti GAP

CREDI

The post Our newest #book on Amazon! first appeared on Finance Think.

The post Our newest #book on Amazon! appeared first on Finance Think.

The discussion was organized in collaboration with the British Business Association in North Macedonia and supported by the British Embassy Skopje.

Stay tuned!

The post Debate with the business sector on productivity, with focus on women first appeared on Finance Think.

The post Debate with the business sector on productivity, with focus on women appeared first on Finance Think.

The post 📊 Активности за соработка со Државниот завод за статистика first appeared on Finance Think.

The post 📊 Активности за соработка со Државниот завод за статистика appeared first on Finance Think.

The post The Personal Development Program Has Successfully Concluded! 🎉 first appeared on Finance Think.

The post The Personal Development Program Has Successfully Concluded! 🎉 appeared first on Finance Think.